درباره ما:

شرکت تأمین و انتقال آب خلیج فارس (واسکو) با هدف تأمین نیازهای آبی صنایع و معادن بزرگ و مهم فلات مرکزی ایران، اجرای بزرگترین پروژه تأمین و انتقال آب در کشور را بر عهده دارد و در این راستا اقدام به ساخت بزرگترین سایت نمک‌زدایی و اجرای خط انتقال به طول 826 کیلومتر از بندرعباس به فلات مرکزی ایران نموده است.

زیرساخت‌های شرکت واسکو جهت احداث سه خط انتقال و پنج واحد نمک‌زدایی در نظر گرفته شده است که این امکانات نقطه قابل اتکایی برای تأمین آب پایدار صنایع در فلات مرکزی ایران به شمار می‌رود.

با توجه به شرایط خشکسالی حاکم بر کشور در سالهای اخیر و به دنبال آن محدودیت منابع آبی، خصوصاً در سه استان (هرمزگان-کرمان-یزد)، بخش صنعت به عنوان محور توسعه در استان‌های یاد شده بیشتر از سایر بخش‌ها متأثر از کمبود آب در منطقه بوده است. در این شرایط برای تأمین آب مورد نیاز صنایع موجود به ویژه صنایع بزرگ معدنی و صنعتی در منطقه که برای توسعه فعالیت‌های خود با مشکلاتی مواجه بوده‌اند، شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر برای اجرای طرحهای توسعه‌ای خود نیاز مبرمی به منابع پایدار آب داشت از این رو با تعریف پروژه مطالعاتی جهت تأمین آب، منابع آبی در شعاع 200 کیلومتری منطقه صنعتی گلگهر را شناسایی نمود و با توجه به برآوردهای صورت گرفته هیچکدام از منابع آبی شناسایی شده در محدوده مذکور نیاز طرح‌های توسعه‌ای این شرکت را مرتفع نمی‌کرد. با انجام بررسی‌های بیشتر نگاهها به منابع آبی جنوب کشور (خلیج‌فارس) معطوف شد. برای دسترسی به منابع آبی خلیج‌فارس دو راهکار در پیش رو قرار داشت:

1. انتقال مواد معدنی به کناره‌های خلیج‌فارس
2. انتقال آب خلیج‌فارس به مناطق مورد نیاز

با مطالعات دقیق صورت گرفته و امکان سنجی هر دو روش، نتیجه مطالعات نشان داد که انتقال آب خلیج‌فارس به نسبت انتقال مواد معدنی به کناره‌های دریا به نسبت 51 به 49 درصد اقتصادی‌تر و معقول‌تر است. در آغاز این طرح بسیار دور از دسترس به نظر می‌آمد اما با پیچیده شدن زمزمه‌های این طرح در بین صنایع، شرکتهای ملی صنایع مس ایران و معدنی و صنعتی چادرملو به این طرح علاقه‌مند شدند و برای برآورده کردن این رویا همتی سترگ پیشه ساختند و کارگروهی اجرایی متشکل از نمایندگان سه شرکت ایجاد گردید. با ورود شرکتهای ملی صنایع مس ایران و معدنی و صنعتی چادرملو در کنار شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر توان اجرایی کافی برای این ابرپروژه ملی شکل گرفت. در سال 1392 شرکت تأمین و انتقال آب خلیج‌فارس (واسکو) با هدف تأمین نیازهای آبی صنایع بزرگ و مهم کشور با همکاری مشترک سه شرکت یاد شده تأسیس شد. بزرگترین چالش این شرکت درآغاز ایجاد خودباوری و تکیه بر توان بخش خصوصی در دستگاه‌های دولتی بود. از این رو واسکو با تلاش فراوان توانست تمامی مجوزهای لازم را برای اجرای این طرح ملی از دستگاه‌های ذیربط دریافت نماید.

مجوزهای اخذ شده برای اجرا:

از سایت نمک‌زدایی آب در بندرعباس تا کرمان و یزد و در طول مسیر خط انتقال، مجوزهای لازم از دستگاه‌های ذیربط من جمله وزارت نیرو، سازمان شیلات، سازمان بنادر و کشتیرانی، سازمان حفاظت محیط زیست و منابع‌طبیعی و آبخیزداری، راه آهن، شرکت ملی گاز، وزارت میراث فرهنگی و گردشگری، وزارت راه و شهرسازی، مدیریت امور اراضی، توسعه راه‌های ایران و پدافند غیرعامل اخذ گردیده است.

شرکت‌های تابعه

• این ابرپروژه ملی می‌بایست در دو بخش نمک‌زدایی آب دریا و انتقال آن اجرا می‌شد. لذا با بررسی‌های صورت گرفته واسکو اقدام به خرید سهام صد در صدی شرکت آب شیرین‌کن ساقی کوثر نمود. این شرکت اقداماتی در این خصوص در بندرعباس انجام داده بود که با توجه به مشکلات عدیده که در اجرا داشت این طرح ناتمام رها شده بود لذا واسکو با خرید سهام آن، شرکت مهندسی توسعه آب آسیا را تأسیس نمود و این شرکت وظیفه اجرای زیرساخت‌ها و واحدهای نمک‌زدایی را زیر نظر واسکو بر عهده گرفت.
• تأمین مالی این طرح توسط بخش خصوصی، با توجه به مشکلات عدیده در کشور نیازمند سازوکار پیچیده‌ای است که شرکت واسکو برای حل این معضل اقدام به تأسیس شرکت بازرگانی انتقال آب خلیج‌فارس نمود که این شرکت همزمان با شرکت واسکو در سال 1392 تأسیس شد. این شرکت نقش پررنگی در سالهای ابتدایی حیات این طرح ایفا نمود که توانست بخش بزرگی از این مشکل را حل کند و باعث به حرکت درآوردن چرخهای این طرح شد. پس از آغاز عملیات اجرایی، نیاز عمده طرح پس از برطرف شدن مشکلات مالی به کیفیت پروژه معطوف شد که شرکت بازرگانی با تغییر نقش خود به عنوان ممیز کیفی این طرح ملی مطرح شد و اجرای این ابرپروژه را به صورت مستمر با استفاده از استانداردهای جهانی پایش نمود. در سال 1399 پس از به بهره‌برداری رسیدن این طرح این شرکت بار دیگر وظیفه خطیر بهره‌برداری و پشتیبانی از خط افتتاح شده را بر عهده گرفت و تاکنون با استفاده از تجربیات گرانبهای خود در زمینه ممیزی طرح و با تکیه بر نیروهای بومی، تاکنون توانسته است بهره‌برداری از خط اول را به بهترین شکل ممکن انجام دهد.
• با اتکا به تجارب گران‌بهای واسکو در صنعت تأمین و انتقال آب از دریا جهت ایجاد نقطه تعادل پایداری منابع آبی در کشور این شرکت اقدام به تأسیس شرکت مهندسی توسعه آب خلیج‌فارس با هدف ارائه خدمات مشاوره و نظارت در این زمینه نموده است. واسکو با در دست داشتن پایگاه داده قوی و تجربه عظیم خود در اجرای شاهکار فاز اول نمک‌زدایی و خط انتقال به طول 826 کیلومتر، با این اقدام آمادگی خود را جهت رشد و توسعه این صنعت در کشور اعلام نموده است.

اقدامات واسکو

شرکت تأمین و انتقال آب خلیج فارس (واسکو) یکی از پیشروترین شرکت‌های ایران در زمینه تأمین آب پایدار برای صنایع و معادن فلات مرکزی کشور است. این شرکت در سال 1399 توانست به عنوان اولین شرکت خصوصی در ایران، زیرساختهای مورد نیاز تأسیسات نمک‌زدایی، یک واحد نمک‌زدایی به ظرفیت 200 هزار مترمکعب در روز و خط انتقال به طول 826 کیلومتر را به بهره‌برداری برساند و به عنوان یکی از استراتژیک‌ترین منابع آب کشور شناخته شود.

واسکو در گام نخست جهت تأمین و انتقال آب مورد نیاز سهامداران خود و آب مورد نیاز استان هرمزگان، اقدام به اجرای بزرگترین پروژه تأمین و انتقال آب در کشور کرد که این پروژه ۱۳۰ میلیون متر مکعب آب در سال از بندرعباس به اردکان یزد را تأمین و منتقل می‌کند.
واسکو جهت تأمین این آب اقدام به ساخت بزرگترین سایت نمک‌زدایی کشور نمود. در این خصوص سایتی به مساحت 155 هکتار در شهرک صنعتی بندرعباس را به تملک خود درآورد و زیرساختهای عظیمی برای تمامی واحدهای نمک‌زدایی احداث نمود که میتوان به اجرای 9 خط لوله دریایی، ساخت بزرگترین آبگیر کشور به حجم 4,200,000 مترمکعب، ساخت سازه پساب به حجم 3,200,000 مترمکعب، احداث پستهای برق جهت تأمین انرژی، مخازن عظیم ذخیره‌سازی آب نمک‌زدایی شده و ساختمان‌ها و تأسیسات فنی اشاره کرد. همچنین در حال حاضر یک واحد نمک‌زدایی به ظرفیت 200,000 هزار مترمکعب به بهره‌برداری رسیده است و واحد دوم نمک‌زدایی به همین ظرفیت در آستانه بهره‌برداری می‌باشد.

خط اول پروژه انتقال آب به طول 826 کیلومتر که در سال 1399 به بهره‌برداری رسید. برای این پروژه جاده دسترسی از بندرعباس تا اردکان یزد به عرض 30 متر، 12 ایستگاه پمپاژ، 20 مخزن، 13 پست برق و بیش از 280 کیلومتر خط انتقال برق احداث شده است.

درحال حاضر با توجه به امکانات موجود و تقاضاهای فراوان از صنایع مستقر در استانهای هرمزگان، کرمان، یزد، فارس و اصفهان، شرکت واسکو تمام امکانات خود را برای تأمین آب این صنایع بسیج نموده است و در کنار تأمین آب برای صنایع و معادن مناطق فلات مرکزی کشور، این شرکت توان تأمین آب شرب شهرهای کم برخوردار استان هرمزگان، شهرهای شمالی استان کرمان و تکمیل ظرفیت مخازن شهر یزد را داراست. در این راستا شرکت تاکنون آب شهرهای بندرخمیر، رضوان و شهرک علوی در استان هرمزگان را تأمین نموده است و با اجرای انشعابات اختصاصی توان آمادگی تأمین آب شهرهای رفسنجان و کرمان در استان کرمان و آب شهر یزد را مهیا نموده است. امید است پس از اجرای توافقات لازم با وزارت نیرو آبرسانی به این شهرها نیز با افتخار از وظایف شرکت شود. برای این مهم تاکنون شرکت انشعاباتی را برای شهرک علوی، رفسنجان و کرمان و یزد را احداث نموده است. همچنین معدن مس درآلو به صورت اختصاصی تقاضای انشعاب نموده است که شرکت واسکو در حال حاضر در حال اجرای احداث خط اختصاصی برای این منطقه به کارفرمایی شرکت ملی صنایع مس ایران میباشد. این خط به طول 186 کیلومتر دارای 3 ایستگاه پمپاژ و 2 مخزن به ظرفیت 10,000 مترمکعب می‌باشد که به صورت پیمانکاری توسط شرکت واسکو اجرا می‌شود که پس از اجرای خط 15 میلیون مترمکعب آب در سال به این منطقه اختصاص خواهد یافت. همچنین شرکت جهت تأمین آب منطقه صنعتی بردسیر زیرساختهای لازم آن را احداث نموده است که امید است پس از ایجاد توافق با شرکت معدنی و صنعتی گهر زمین اجرای این خط نیز آغاز خواهد شد.

زیرساختهای شرکت واسکو جهت احداث سه خط انتقال و پنج واحد نمک‌زدایی در نظر گرفته شده است که این امکانات نقطه قابل اتکایی برای تأمین آب پایدار فلات مرکزی ایران به شمار می‌رود. همچنین واسکو به عنوان اولین شرکت خصوصی در صنعت نمک‌زدایی و انتقال آب با اتکا به دستاوردها و تجارب فناورانه در این زمینه است.
نظر به نیاز شرکت ملی صنایع مس ایران به آب جهت اجرای طرح‌های توسعه‌ای خود، این شرکت متقاضی یک خط اختصاصی برای مصارف خود است که در حال حاضر با توجه به رایزنی‌های صورت گرفته مقرر شده است که خط دوم انتقال آب به همراه واحدهای نمک‌زدایی مورد نیاز به صورت اختصاصی برای شرکت ملی صنایع مس ایران اجرا شود. ازاین رو این پروژه به کارفرمایی شرکت ملی صنایع مس ایران در حال انجام مطالعات و آغاز کارهای زودهنگام خود است. پیمانکاران این پروژه انتخاب شده و در حال انجام مقدمات کار هستند.

موقعیت جغرافیایی

موقعیت طرح حد فاصل استان‌های هرمزگان، كرمان و یزد می‌باشد. طرح از 35 کیلومتری غرب شهر بندرعباس؛ از محل تاسیسات نمک‌زدایی در دست احداث (مجاور کارخانه کشتی‌سازی) آغاز شده و در ادامه مسیر به سمت شمال از ارتفاعات شهرهای فین و حاجی‌آباد عبور نموده و وارد دشت شده و به سمت مجتمع معدنی و صنعتی گل‌گهر واقع در 50 کیلومتری جنوب‌غربی سیرجان و از آنجا به سمت معادن مس سرچشمه واقع در جنوب غرب شهر رفسنجان در استان كرمان ادامه می‌یابد. سپس از ایستگاه شماره 3 قطعه دوم خط انتقال به سمت استان یزد تا منطقه صنایع فولادی اردکان یزد در شمال غرب شهر یزد ادامه مسیر می‌دهد که طبق برنامه‌ریزی انجام شده در آینده به سمت معادن چادرملو خواهد رسید.
مسیر جاده دسترسی (ROW) به عرض 30 متر و برای هر سه فاز پروژه در طول حدود 826 کیلومتر احداث شده و مجوزهای لازم برا ی این امر از همه ارگا ن‌های ذیربط از جمله محیط زیست و منابع طبیعی، وزارت راه و شهرسازی و غیره اخذ گردیده و تملک اراضی به طور کامل انجام شده است.

مزایای انجام طرح تأمین و انتقال آب خلیج‌فارس

• دستیابی به منابع آبی پایدار و ایجاد رونق آبی در منطقه فلات مرکزی و استانهای مسیر خط انتقال
• ایجاد طرح تحول اقتصادی
• ایجاد زیرساختهای آبی
• رشد صنایع معدنی به عنوان جایگزین نفت
• اشتغالزایی، ظرفیتسازی و استفاده از پتانسیلهای بومی و تثبیت جمعیت ساکن منطقه فلات مرکزی
• مرتفع نمودن نیاز آبی صنایع و معادن، حفظ و توسعه صنایع معدنی فلات مرکزی و استانهای مسیر
• ایجاد فرصت برای تأمین کمبود آب شرب شهرها و روستاها
• حفظ ذخایر آبهای زیرزمینی و ممانعت از حفر چاه‌های غیرمجاز در راستای احیای محیط زیست
• جلوگیری از مهاجرت و حاشیه نشینی به مراکز استانها
• فعال کردن و استفاده حداکثری از پتانسیل بخش خصوصی

ویژگی‌های مهم، مثبت و اثرگذاراین طرح بر روند توسعه مناطق جنوبی و فلات مرکزی کشور

• توسعه و سازندگی با تأمین آب پایدار و مطمئن برای بخش صنایع و شرب در سه استان جنوبی (هرمزگان، کرمان و یزد) که جزء کم آب‌ترین استا نهای کشور می‌باشند.
• ایجاد زیرساخت‌های مورد نیاز برای اجرای پروژه‌های انتقال آب در حد سه برابر ظرفیت موجود در حوزه نمک‌زدایی، آبگیری، سازه‌های دریایی، آزادسازی مسیر و ایجاد تاسیسات وابسته مورد نیاز و احداث تونل
• توانمندسازی مشاوران – پیمانکاران، مهندسان، سازندگان داخلی و عوامل اجرایی در طول زمان اجرای پروژه و کسب تجارب لازم برای اجرای پروژه‌های مشابه در کشور
• آزادسازی، تملک و احداث 826 کیلومتر جاده دسترسی به عرض 30 متر جهت احداث حداقل دو خط جدید علاوه بر خط انتقال فعلی
• ظرفیت‌سازی داخلی از طریق عقد قرارداد با 194 سازنده داخلی به منظور استفاده از توان فنی و مهندسی شرکتهای سازنده داخلی برای تولید تجهیزات مورد نیاز، بومی‌سازی و تولید برخی از تجهیزات پیشرفته در داخل، از قبیل پمپ‌ها و الکتروموتورها، شیرهای بزرگ صنعتی، VFD و …
• ایجاد اشتغال به صورت مستقیم و غیر مستقیم برای بیش از 16000 نفر در رده‌های مختلف مهندسی، اجرایی
• تأمین آب مورد نیاز برای توسعه بخش صنعت و معدن مناطق جنوب‌شرق و مرکز کشور با داشتن ظرفیتهای بزرگ معدنی و صنعتی
• تاثیر مثبت انتقال آب بر اقلیم و محیط زیست مناطق شرق و جنوب شرق
• جلوگیری از برداشت‌های بی‌رویه آب‌های سطحی و سفره‌های زیر زمینی
• اشتغال‌زایی و تأثیر مثبت بر مسائل اجتماعی و فرهنگی و جلوگیری از مهاجرت
• هدایت بخشی از منابع مالی کشور به اجرای طرح‌های زیربنایی بزرگ و پیشران توسعه در کشور